Diğer

II. Ulusal Osteoporoz Kongresi Raporu

  • Nurten Eskiyurt

Turk J Osteoporos 2005;11(3):-

Türkiye Osteoporoz Dernegi tarafindan 28 Eylul -02 Ekim 2005 tarihlerinde Uluslar arasi Osteoporoz Vakfi (International Osteoroporosis Foundation-IOF) destegi ile gerçeklestirilen II. Ulusal Osteoporoz Kongresi Raporu; Fiziksel Tip ve Rehabilitasyon, Endokrinoloji ve Metabolizma, Kadin Hastaliklari ve Dogum , Ramatoloji, Ortopedi ve Travmatoloji, Pediatri uzmanlik dallarinda konusunda birikim ve deneyim sahibi ögretim üyelerinin katkisi ile hazirlanmistir. Tüm meslektaslarimiza yararli olmasini dileriz.


• Baskan: Prof. Dr. Nurten Eskiyurt• Onursal Baskan: Prof. Dr. Tansu Arasil• Üyeler: Prof Dr Merih Saridogan • Prof Dr Yesim Gökçe Kutsal• Prof Dr Gülay Dinçer• Prof Dr Vesile sepici• Prof Dr Sema Öncel• Prof Dr Berrin Durmaz• Prof Dr Selçuk Bölükbasi ( Ortopedi )• Prof Dr Tümay Sözen ( Endokrinoloji )• Prof Dr Sevinç Biberoglu ( Endokrinoloji )• Prof Dr Vedat Hamuryudan ( Romatoloji )• Prof Dr Kutay Biberoglu ( Kadin Dogum ) • Prof Dr Ülkü Akarirmak (Redaktör )


Osteoporozda Klinik Bulgular

AgriKalça, vertebra ve ön kol kiriklari Postürel degisiklikler Boy kisalmasiPulmoner yetmezlikGIS yakinmalari Psikososyal bozukluklar


3 Kalça kirigi mortalitesi 1 yilda % 20 olarak bildirilmektedir, yaslilarda morbidite artmakta ve hayat kalitesi bozulmaktadir.Osteoporozu olan hastalarin çogunda kemik kaybi yavas yavas olmakta ve hastalik ilerleyinceye kadar belirti vermemektedir. Ilerlemis osteoporoz klinikte ekstremite kiriklari, vertebra deformiteleri , akut ve kronik agri ile karsimiza çikmaktadir. Bir kez osteoporotik kirik olustuktan sonra, kisinin tekrar tam sagligina kavusmasi mümkün olmamakta ve yasam kalitesi belirgin düzeyde azalmaktadir. Oysa ki erken tani konulursa osteoporozun durdurulmasi hatta basit bazi girisimlerle kaybin yerin konulmasi mümkün olabilmektedir. Osteoporotik kiriklar ve bunlari neden oldugu özürlülük özellikle yasli nüfusta çok önemli saglik sorunlari yaratmakta,hastaneye yatis gerektirmekte, rehabilitasyon ve bakim ünitelerine yogun gereksinim dogurmaktadir. Önümüzdeki yillarda, dünyanin pek çok bölgesinde oldugu gibi ülkemizde de beklenen yasam süresi uzayacak, bunun sonucunda da osteoporotik kiriklara maruz kalan kisi sayisinda dramatik bir artis gözlenecektir. Ortaya çikacak büyük ekonomik yük ise açiktir.Osteoporozun nedenlerinin anlasilmasi, osteoporozlu hastanin degerlendirilmesi, tani yöntemleri ve tedavi konularinda son yillarda çok önemli bilgi birikimi olusmasina ragmen hala pek çok hastaya tani konulmamis ve uygun tedavilerine baslanamamis durumdadir. Saglik politikalarini olusturan hükümetler, hatta sagliktan sorumlu kurumlar, maalesef bu sorunu birincil öncelikli sorunlar arasinda görmemektedirler.


Taniya Yaklasim

Öncelikle risk faktörlerinin sorgulanmasi ve degerlendirilmesi gereklidir.Kemik mineral yogunlugu kirik riskini degerlendirmede, osteoporoz tanisini dogrulamada ve tedavinin etkinliginin takibinde kullanilir. Kemige özgü alkalen fosfataz, osteokalsin gibi yapim, piridinolin, deoksipiridinolin, N ve C-terminal teleopeptidler (cross-laps) gibi yikim göstergeleri de metabolik kemik döngüsünün degerlendirilmesinde görüntüleme yöntemlerinden daha önce ve daha duyarli sonuç veren laboratuar yöntemleridir. Ayrica tanida sekonder nedenlerin dislanmasi için rutin laboratuar testlerin önemi de unutulmamalidir. Biokimyasal belirleyiciler özellikle kemik döngüsünün hizli oldugu durumlarda osteoporozda erken tedavinin etkinliginin degerlendirilmesi için yararlidir. Kemik kaybinin erken dönemde belirlenmesi, kötü sonuçlarin önlenmesi ve buna bagli saglik giderlerinin azalmasina yol açar.


Osteoporoz Risk Faktörleri

65 yas üstünde olmakVertebrada kompresyon kirigi40 yas üzerinde düsük enerjili kirikAilede osteoporotik kirik hikayesi (özellikle annede düsük darbe ile kalça kirigi)Degisik ilaçlarin uzun süreli kullanimi ( steroidler, antikonvülsanlar, heparin vb ) Düsmeye egilimDirekt grafilerde saptanan osteopeniErken menopoz (45 yas altinda)Çok sayida dogum (3’den fazla) 25 yasindaki vücut agirliginin % 10’undan fazla kilo kaybiAsiri alkol alimiSigara kullanimiAsiri kahve tüketimiGünesten yararlanmama Kalsiyumdan fakir beslenme.


Kemik Yogunluk Ölçümü Endikasyonlari

65 yas üstü olmak 65 yas alti risk faktörü varligiCinsiyet hormonlari eksik olanlar (birincil amenore, hipogonadizm, menopoz)Radiografide osteopeni, osteoporoz, osteoporotik vertebra kirigi saptanmasi Osteoporoz tedavisi gören hastalarin takibiIkincil Osteoporoz riski tasiyan kisiler Kirik riski tasiyanlar


Erkek Osteoporozu

Özellikle postmenopozal osteoporoz tedavilerinin etkinligi ile ilgili pek çok kontrollü randomize arastirmalar yayinlanmis olmasina ragmen erkek osteoporozu ile ilgili çalismalar çok kisitlidir. Oysaki osteoporoz erkeklerde de belirgin mortalite nedenidir. Erkek osteoporozunda • Ikincil osteoporoz nedenleri dislanmali • Hormon eksikligi varsa yerine koyma tedavisi yapilmali• Raloksifen disindaki ilaçlar erkek OP tedavisinde kullanilabilir.


Çocuk Osteoporozu

Türkiye’de Dogu Anadolu’da %15-20 , Bati Anadoluda’da %5 oraninda D vitamini eksikligine bagli rasitizim görülmektedir. Süt çocuklarina yaz aylarinda 400 IU/gün,kis aylarinda 800 IU /gün Vitamin D verilmesi gerekmektedir ve direkt günes isigininda yararlanmalari, düzenli egzersiz yapmalari önerilmelidir. Okullarda kemik sagliginda kalsiyumun önemi anlatilarak süt kampanyalarinin devami saglanmali, asiri protein, tuz, kola, sigara, alkol, vb.nin zararlari anlatilmali, çocuklarin ve ailelerin egitimlerine çalisilmalidir. Saglikli bir nesil için kirigi olan çocuklarda idiopatik juvenil osteoporoz düsünülmeli, kromozomal, genetik, endokrinolojik, hematolojik, onkolojik , kronik hastaligi olan çocuklar ile, kortikosteroid, kemoterapötik , antikonvülsan ilaç kullananlar osteoporoz yönünden de incelenip gerekli önlemler alinmalidir.


OSTEOPOROZDAN KORUNMAK IÇIN ÖNLEMLER

• Önceliklidir. • Kemik sagligina dogum öncesinden itibaren dikkat edilmeli • Ana çocuk sagligi birimleri de dahil olmak üzere bu konuda egitimlere agirlik verilmeli• Özellikle beslenme ve fiziksel aktivitenin önemi vurgulanmali • Toplumumuzda yetersiz olan egzersiz aliskanligi küçük yaslardan itibaren verilmeye çalisilmali