Türk Osteoporoz Dergisi

TR /EN

Diğer

“Postmenopozal Kadinlarda El Absorpsiyometresiyle Lomber-Femoral Dual Enerji X-Isini Absorpsiyometri Ölçümü Degerlendirilmesi” - Orijinal Arastirma

Canan Gücük Tezel
Nesrin Canik Baysal
Hicran Usan
Aysen Karabulut
Afitap Içagasioglu

Turk J Osteoporos 2006;12(1):-

ÖzetBu çalismanin amaci osteoporoz tanisi ve degerlendirilmesinde geçerliligi tespit edilmis olan Dual Enerji X Isini Absorpsiyometre (DEXA) ölçümü ile dijital radyografik absorpsiyometre ölçümünün korelasyonu ve tani degerini saptamakti.Istanbul Göztepe Egitim ve Arastirma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Poliklinik'lerine basvuran 172 postmenopozal kadin hastanin dominant olmayan el falanksindan absorpsiyometrik ölçümleri (Metriscan-Alara, Kaliforniya, ABD) ve lomber-dominant olmayan femoral DEXA ( Lunar Cooperation, ABD) ölçümleri yapildi. Demografik özellikleri belirlendi.Istatistiksel degerlendirmede Pearson korelasyon katsayisi hesaplandi. 41-81 yaslari arasindaki postmenopozal kadin hastalarin yas ortalamasi 59±8.43SD (41-81 yas) idi. Radyografik el absorpsiyometresiyle lomber ve femoral DEXA sonuçlari korele bulundu. Femur boynu ile falanks T skorlari korelasyon katsayisi r: 0.62 (pSonuç olarak postmenopozal kadin hastalarda iskeletin farkli bölümlerinden farkli cihazlarla yapilmis olan kemik mineral yogunlugu ölçümleri , literatürdeki diger çalismalardaki gibi, anlamli düzeyde korele bulunmustur. Yogun çalisilan kliniklerde ön tarama olarak ya da DEXA bulunmayan ortamlarda radyografik absorpsiyometrenin kullanilabilir oldugu kanaatindeyiz. (Osteoporoz Dünyasindan 2006; 12 (1): 9-11)Anahtar Kelimeler: Osteoporoz, DEXA, el absorpsiyometriSummaryThe aim of this study is to evaluate the correlation and diagnostic value of digital radiographic absorptiometry and Dual Energy X-Ray Absorptiometry (DXA) in the diagnosis and assessment of osteoporosis.Spine and non-dominant femoral DXA measurements ( Lunar Cooperation, USA) and non-dominant hand absorptiometric measurements ( Metriscan-Alara, California-USA) have been done in 172 post-menopausal women who were outpatients in the Physical Therapy and Rehabilitation Clinic at Istanbul Göztepe Hospital of Education and Research . Demographic characteristics were identified. Statistical analyses have been performed by the calculation of Pearson correlation coefficient.The post-menopausal women mean age was 59±8.43Std (41-81 years). Both spine and femur DXA T scores were moderately correlated with radiographic absorptiometric scores (r: 0.63 and 0.62 respectively, pDifferent measurements methods of bone mineral density at different skeletal sites, in parallel to the literature, are moderately correlated in post-menopausal women. We can conclude that radiographic absorptiometry can be used as a screening technique or when DXA measurement is not available. (Osteoporoz Dünyasindan 2006; 12 (1): 9-11)Key words: Osteoporosis, Dual Energy X-ray absorpsiometry, radiographic absorptiometry

Yöntem ve Hastalar

Istanbul Göztepe Egitim ve Arastirma Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Polikliniklerine basvuran 172 postmenopozal kadin hastanin non-dominant el falanksindan radyografik absorpsiyometrik ölçüm ( Metriscan-Alara, ABD) ile lomber ön-arka ve non-dominant femoral DEXA (Lunar Cooperation, ABD) ölçümleri yapilmistir. Demografik özellikleri belirlenmistir.Istatistiksel degerlendirmede Pearson korelasyon testi kullanilmistir, Kappa uyumluluk skorlari belirlenmistir.

Sonuçlar

Yas ortalamasi 59.8±8.43SD (41-81 yas), menopoz sonrasi geçen süre ortalamasi13.5±9.63SD yil (0.5-47 yil) olarak tespit edilen hastalarin, %18inde cerrahi menopoz, %34ünde ise erken menopoz (cerrahi menopoz dahil) saptanmistir. DEXA ve RA ile ölçülen T skorlarina ait bilgiler tablo 1de gösterilmistir.172 hastanin lomber L1-L4 DEXA degerlerine göre %33.1i osteoporotik, %42.2si osteopenik ve %21.5i normal ; femur boynu DEXA degerlerine göre %14ü osteoporotik, %50si osteopenik ve %33ü normal ve el RA sonuçlarina göre %36.6si osteoporotik, %41.9u osteopenik ve %21.5i normal olarak bulunmustur. (T skorlari -2.5in altinda olanlar hastalar osteoporoz, -1 ile -2.5 arasinda olanlar osteopeni , -1 ve üstünde olanlar normal olarak kabul edilmistir). Bakiniz grafik 1.RA ve DEXA sonuçlari korele bulunmustur. Falanks T skoru ile L1-L4 T skoru korelasyon katsayisi r: 0.63 (p<0.001) ve falanks T skoru ile femur boyun T skoru korelasyon katsayisi r:0.62 (p<0.001) olarak hesaplanmistir. Femur boynu T skoruyla L1-L4 T skoru ise r:0.54 (p<0.001) oraninda korele bulunmustur. RA T skoru ile DEXA T skorlari ileri anlamlilik düzeyinde koreledir. Sekil 1-2-3 de korelasyon dagilimlari izlenmektedir.Ayrica tüm T skorlari yas ve menopoz süresiyle ters orantili olarak korele bulunmustur (p<0.001).Hastalar normal ve osteopenik-osteoporotik olmak üzere iki grup olarak degerlendirildiklerinde, el ve femur ölçüm sonuçlari arasinda kappa degeri K:0.47(p<0.001) olmak üzere orta düzeyde uyum bulunmustur. Yine el ve lomber ölçüm sonuçlari orta düzeyde uyumlu bulunmustur (K:0.56,p<0.001).Hastalar osteoporozu olanlar ve olmayanlar olarak degerlendirildiginde kappa skor analizleri zayif kalmistir (K:0.22-0.33 sirasiyle,p<0.001).DEXA ölçümlerinin birbirleriyle uyumu da zayif bulunmustur (K:0.33,p<0.001).

Tartisma

DEXA ölçümleri özellikle tedavi karari almada bilinen yüksek dogruluk oranlarina sahipken toplum taramalarinda uygun degildir. Düsük kemik mineral yogunluguna sahip riskli postmenopozal kadinlari belirlemede kantitatif ultrason kadar, dijital x isini radyogrametre ve radyografik absorpsiyometre de Boonen ve ark. tarafindan önerilmektedir . Ancak kantitatif ultrasonun olasi kirik riskini öngördügü ispat edilmisken , radyografik absorpsiyometre veya dijital x isini radyogrametre için kirik riskini öngörmede yeterli prospektif veri yoktur (3).Iskelette farkli bölgelerden degisik ölçüm sonuçlarinin ortaya çikmasi çesitli sebeplerle baglidir: Bölgeler arasinda eriskin kemik doruk kitle degerlerindeki farkliliklar , menopoz sonrasi kemik kaybinin bölgeler arasinda farkli oranlarda olmasi, dejeneratif degisiklerin kemik yogunlugu ölçümüne etkilerinin farkli olmasi, degisken ölçüm dogruluk oranlari, degisken genç yas ortalama degerleri ve standart sapma farkliligi, teknik farkliliklar olarak siralanabilir (1,2,3,4,2,3,4,5). Tüm bu etkenler dikkate alindiginda ölçüm metodlarinin birbirleriyle korelasyonlarinin orta düzeyde olmasi da beklenen bir sonuçtur. Nitekim Grampp ve ark. çalismasinda santral ve periferik ölçüm kiyaslamasinda orta düzeyde korelasyon tespit edilmistir (4). Farkli metodlarla degisik yerlerden yapilan ölçümlerin osteopenik ve osteoporotik kadinlarin belirlenmesinde kappa analizleriyle zayif oran (ort. 0.4) göstermesi de bu sekilde açiklanabilir. Bizim çalismamizda da benzer sonuç ortaya çikmistir. Ayrica her iki çalismada radyografik absorpsiyometreyle yasa bagli degisiklikler gösterilebilmistir. Lomber-femoral DEXA ve radyografik absorpsiyometreyle yapilmis olan Swezey ve ark. çalismasi da anlamli korelasyon oldugunu bildirmislerdir (6).Osteopeni ve osteoporoz tanisi T skorlarina dayandigi için tek bölge ölçümü ister santral ister periferik olsun tani eksikligine neden olabilecektir (5). Bu nedenle kantitatif ultrason, dijital x isini radyogrametre, radyografik absorpsiyometre ön tarama yöntemleri olarak önerilip, riskli hastalarin tespitiyle kemik dansitometresine gönderilecek hastalari belirlerler (3). Dolayisiyla özel ortam gerektirmeyen, radyasyon riski yönünden sinirlamasi bulunmayan, teknik donanim gerektirmeyen, maliyeti düsük ve tasinabilir olan radyografik absorpsiyometrenin, yogun çalisilan kliniklerde ve DEXA imkani bulunmayan durumlarda kullanilabilecegi ya da riskli hastalari tespit ederek sinirli sayida hastayi DEXAya yönlendirmede faydali olacagi kanaatindeyiz.

1. Siris ES, Miller PD, Barrett-Conner E et al. Identification and fracture outcomes of undiagnosed low bone mineral density in postmenopausal women. JAMA . 2001;286:2815-2822.

2. Gallager TC, Geling O, Comite F. Missed opportunities for prevention of osteoporotik fracture. Arch Intern Med . 2002;162:450-455.

3. Boonen S, Nijs J, Borghs H et al. Identifying postmenopausal women with osteoporosis by calcaneal ultrasound,metacarpal digital X-ray radiogrammetry and phalangeal radiographic absorptiometry: A comparative study. Osteoporos Int . 2005;16:93-100.

4. Grampp S, Genant HK, Mathur A et al. Comparisons of non-invasive bone mineral measurements in assessing age-related loss, fracture discrimination and diagnostic classification. J Bone & Min Res . 1997;12:697-711.

5. Miller PD, Bonnick SL, Johnston Jr C et al. The challenges of peripheral bone density testing. Which patients need additional central density skeletal measurements? J Clin Densitometry . 1998;1:211-217.

6. Swezey RL, Draper D, Swezey AM. Bone densitometry: Comparison of dual energy x-ray absorptiometry to radiographic absorptiometry. J Rheumatol . 1996;23:0-1734.

Makale Araçları

Dergi Hakkında

Form

Faydalı Linkler

Son Güncelleme: 28.12.2023