Amaç:
Ailevi Akdeniz ateşine (AAA) eşlik eden spondililoartropatisi (SpA) olan hastalarda sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi (HRQoL), depresyon, yorgunluk, Akdeniz ateşi geni (MEFV) mutasyonları ve diğer hastalıklarla ilişkili durumların değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem:
Kırk beş AAA spondilit hastası (41 kadın, 4 erkek) ve 40 sağlıklı kontrol çalışmaya dahil edildi. Metrolojik ölçümler (el parmak-zemin mesafesi, bel Schöber testi, oksiput-duvar mesafesi ve göğüs ekspansiyonu) değerlendirilerek kaydedildi. Aksiyal ve periferik eklem ağrısı görsel ağrı skalası (GAS) ile, hastalık aktivitesi Bath Ankilozan Spondilit Hastalık Aktivite indeksi (BASDAİ) ile, hastalık fonksiyonu Bath Ankilozan Spondilit Fonksiyonel indeksi (BASFİ) ile değerlendirildi. HRQoL, depresyon ve yorgunluk değerlendirilmesinde Kısa Form-36, Beck depresyon indeksi (BDI) ve multidimensiyonel yorgunluk değerlendirme (MAF) ölçekleri kullanıldı.
Bulgular:
Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş ortalaması 43,73±8,7 (24-59) yıl idi. Hem fiziksel hem de mental sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi sonuçları kontrol grubuna göre anlamlı derecede kötüydü. On iki hastada (%26,6) BDI 17’nin üzerinde olup klinik olarak depresyon saptandı. Yorgunluk skorları yüksek olarak saptandı. AAA’ya eşlik eden SpA hastalarında en sık rastlanan gen mutasyonları M694V ve E148Q idi. MEFV gen mutasyonlarının QoL, yorgunluk, depresyon, ağrı ve diğer hastalıkla ilişkili değişkenler üzerinde önemli bir etkisi görülmedi.
Sonuç:
AAA eşlik eden SpA diğer kronik hastalıklar gibi yaşam kalitesini önemli derecede etkilemektedir. Bu hastalarda MEFV gen mutasyonlarından bağımsız olarak hem fiziksel hem de mental sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi belirgin şekilde bozulmuş ve depresyon oranları da belirgin artmıştır. AAA hastalarında MEFV gen mutasyonlarının hastalık şiddeti ve yaşam kalitesi üzerindeki etkileri konusunda daha fazla çalışmalara ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler: Ailevi Akdeniz ateşi, sağlıkla ilgili yaşam kalitesi, MEFV geni, spondiloartropati