Yüksek döngülü osteoporozun patogenezindeki olasi rolü konusundaki gözlemler, b2 mikroglobulin konusunda bazi önemli sorular ortaya çikarmis olmakla birlikte, bu peptid ile kemik metabolizmasi arasindaki etkilesim günümüze kadar yeterince arastirilmamistir. Yapilan çalismalar, beta 2 MG’nin kemik dönüsümü özellikle de kemik rezorpsiyonunu yansitmak açisindan yararli bir biyolojik marker olabilecegini düsündürmektedir (6,7,8,9,10,11,12,13,14,15). Rico’nun yaptigi bir çalismada, postmenopozal bir grup hasta ele alinmis ve tartarata dirençli asit fosfotaz’ in (TRAP), osteoklastlar tarafindan sentez edildigi gerçeginden yola çikarak, bu madde ile b2 mikroglobulin arasindaki iliski arastirilmistir. b2 mikroglobulin düzeyinin osteoporozlu kadinlarda anlamli biçimde yüksek olmasi ve TRAP ile arasindaki kuvvetli pozitif iliski her iki parametrenin de kemik rezorpsiyonu ve/veya remodellinginin biyolojik belirleyicileri oldugunu düsündürmüstür (5). Bu durum, Moe tarafindan ileri sürülen ve b2 mikroglobulinin osteoklastik aktiviteyi uyardigi seklindeki raporlarla uyumludur (11). Cantatore’nin gerçeklestirdigi bir çalismada da postmenopozal osteoporozu olan hastalarda antirezorptif bir ajan olan salmon kalsitonini tedavisi uygulamis ve bu tedavi ile b2 mikroglobulin düzeylerinde anlamli bir düsüs oldugunu bulmustur 16). b2 mikroglobulin’in osteoklastik aktiviteyi yansittigini gösteren bir baska çalismada Sato tarafindan gerçeklestirilmistir. Bu çalismada, immobilize hemiplejik hastalarda osteoklastik aktivitenin artmis olmasina bagli b2 mikroglobulin düzeyinin yükselmis olabilecegi düsüncesinden yola çikilmis ve elde edilen sonuçlar, b2 mikroglobulin’in yüksek oldugunu, ayrica serum piridinolin çapraz baglari ile arasinda pozitif iliskinin varligini göstermistir. Arastirmaci, bu bulgulara dayanarak akut strok sonrasi immobilizasyona bagli olarak artmis kemik rezorpsiyonunun tanisinda b2 mikroglobulin’ in osteoklastik aktiviteyi yansittigini ve yararli bir biyokimyasal belirleyici oldugu ileri sürmüstür (17).Kemik kaybi kompleks bir proçes oldugu için, b2 mikroglobulin gibi tek bir mekanizmanin ortaya çikan tüm ya da pek çok degisikligi açiklamasi beklenemez (18). Osteoporozda PTH’a verilen doku cevabi degismemekle birlikte, böbrekteki yetersiz vitamin D metabolizmasinin bir sonucu olarak bu hormonun sentezinde yavas fakat progresif bir artis olur. Ayrica, yetersiz kalsiyum alimina bagli olarak negatif bir kalsiyum dengesi oldugu da iyi bilinmektedir. Osteoporozun patogenezinde PTH en önemli kemik rezorbe edici faktörlerden biri olarak kabul edilmektedir (19-21). Bu çalismadan elde ettigimiz sonuçlar postmenopozal osteoporozda b2 mikroglobulin konsantrasyonunun yükseldigini ortaya koydu ve bu konuda daha önce yapilmis sinirli sayidaki çalismanin sonuçlarini teyit etti (5,6). PTH konsantrasyonu ise tüm hastalarda normal sinirlar içinde olmakla birlikte osteoporotik kadinlarda kontrollere oranla anlamli düzeyde yüksek bulundu. Bununla birlikte, çalismamizda b2 mikroglobulin düzeyi ile BMD, PTH, ya da ele alinan diger parametreler arasinda anlamli bir iliski saptayamadik. Bu sonuç Rico’nun (5) sonuçlari ile uyumsuz olmakla birlikte, Zofkova’nin (18) çalismasinin sonuçlari bizi destekler nitelikte idi. Postmenopozal osteoporotik kadinlarda saptadigimiz bu bulgulari, konu ile ilgili yapilmis sinirli sayida çalisma olmasi nedeniyle yorumlamakta güçlük çektik. Postmenopozal osteoporozda kemik rezorpsiyonuna dair spesifik biyolojik belirleyicilerin kullanildigi bazi çalismalar kemik rezorpsiyonunda artis bildirmekte ve histomorfometrik çalismalar artmis kemik rezorpsiyonuna artmis kemik formasyonunun eslik ettigini göstermektedir (22,23). Eger b2 mikroglobulin osteoblast ve osteoklastlari aktive ediyorsa, postmenopozal osteoporozun patogenezinde önemli bir faktör olabilir ki bu hastalikla ilgili olarak pek çok neden ve mekanizma ileri sürülmektedir (24). Ayrica Canalis tarafindan da belirtildigi üzere diger kemik hastaliklarinin patogenezinde de rol oynuyor olabilir (25). b2 mikroglobulin’ in üç farkli insan osteoblastik hücre kültüründe üretildigini gösterilmistir (26). Yine de kemik matriksinde bulunan b2 mikroglobulin’in baslica osteoblast kaynakli mi oldugu, yoksa karacigerde sentez edilip daha sonra kemige mi tasindigi halen bilinmemektedir. Bu bilinmezlik su anda spesifikligini gizlemektedir (5). Elde ettigimiz sonuçlar b2 mikroglobulin düzeyinin postmenopozal osteoporozda kontrollere oranla yüksek oldugunu ortaya koydu ve kemik rezorpsiyonunu yansitmak açisindan uygun bir belirleyici olabilecegini düsündürdü. Ancak artmis kemik rezorpsiyonu ile seyreden hastaliklarin patogenezindeki olasi rolü konusunda daha ileri çalismalari gerekli oldugu kanaatindeyiz.

Postmenopozal Osteoporozlu Hastalarda b2-Mikroglobulin Düzeyleri